interview

Interview poppenspeler en maker Dwight Heitzer

Bewegen met de pop, kijken, lopen en gezichtsuitdrukkingen

Beweging van de bek/mond met de klinkers en medeklinkers

De pop en de mechanieken:

De pop en de mechanieken, gebruikmaken van de vleugels of armen:

Op woensdag 1 december heb ik in de namiddag een interview afgenomen met Dwigth Heitzer. Dwight heb ik leren kennen via Rebecca, de kleuter juf van de Beatrix school te Pendrecht. Hier heb ik in Practicum 3b mijn techniekhandpoppenfilms aan de kleuters getoond en feedback gekregen. Rebecca liet mij ook zien welke educatieve tv programma's de kleuters in de klas keken. Eén daarvan was de boterhammen show. Het alternatief voor Sesamstraat, dat in 2018 in Nederland stopte met uitzenden. De boterhammenshow wordt uitgezonden door de NTR/NPO/school TV en is voor de leeftijd 6 tot 8 jaar.

Dwight Heitzer bespeelt de poppen van de boterhammenshow sinds 2018. Dwight heeft een Amerikaanse vader en een Nederlandse moeder. Beide ouders zijn artiesten. Vader is muzikant en heeft voor diverse musicals gespeeld. Dwight ontdekt via zijn vader de wereld van theater, decors en de (hand)poppen. Op 10 jarige leeftijd maakt Dwight zijn eerste pop. Dwight is 22 jaar oud en heeft het Grafisch Lyceum als studie afgemaakt. In Amerika leert Dwight van Steve Axell, een Amerikaanse buikspreker, poppen maker en speler het vak beter kennen.

Ik ontmoet Dwight op de Willem de Kooning academie, heeft een grote tas bij zich waar zijn wereld in verscholen ligt. Ik heb van te voren een vragenlijst gemaakt, maar we wijken al snel af van het 'script'. Tussen zijn enthausiastme en mijn nieuwsgierigheid door, stel ik Dwight toch enkele vragen van de lijst.

1)- Waarom ben je poppenmaker en/of poppenspeler geworden?
- Op vijf jarige leeftijd zag ik de musical de Lion King, waar mijn vader muzikant voor was, ik was bijzonder geboeid door de grote poppen.

2)- Welke opleiding heb jij gevolgd?
-Ik heb Grafisch Lyceum Rotterdam gedaan, richting theater productie en animatie

3)- Ben jij bij een (bekende) poppenspeler ‘in de leer gegaan’
-In Amerika bij Steve Axtell, leren kennen op een vakantie reis met mijn ouders.

4)- Welke thema’s, verhalen wil jij behandelen met jou poppenspel?
-Ik speel nu de poppen, vooral in opdracht. Op het GL Rotterdam heb ik veel filmpjes gemaakt met diverse thema's, niet specifiek één thema.

5)- Wie zijn jouw voorbeelden?
-Jim Henson, dat is mijn grote voorbeeld. In Duitsland zijn veel poppenmakers. De NTR huurt van een Duitse poppenmaker (naam is geheim...)

6)- Je gaf aan dat je lesgeeft, waar doe jij dat? En welke lessen geef jij?
-ik volg een docenten opleiding theater maken bij Fontys Hogescholen, daar moet ik voor mijn stages lessen geven.

7)- Welke methodes bij het spelen van de poppen gebruik jij?
-Bij de boterhammenshow is het script geschreven, Bij een opdracht 'taal methode' voor vluchtelingen hebben we met dinosaurus handpoppen kringgesprekken gehouden en opgenomen.

8)- Welke marktstrategieën gebruik jij bij het maken van de poppen?
Voorbeeld, eerst poppen maken dan het verhaal? Of vice versa?
-Meestal vanuit opdracht, voor mijzelf kan dat wisselen, soms start ik vanuit een verhaal, dan weer vanuit een idee voor een pop.

- Verschil:
- Muppets zijn Amerikaans in het spelen en maken
- Handpoppen, Jan Klaasen en Hansworst is Europees, Duits in maken en spelen

Je hebt de Jim Henson 'Methode', Jim henson Triangel waarin de ogen en neus op de muppet altijd in een driehoek staan. De ogen kijken altijd een beetje scheel naar de neus, zo kijken de poppen je echt aan.

9)- Hoe ziet jouw beroepspraktijk eruit?
-Ik ben nu vooral poppenspeler in opdracht, het maken is autodidact. Ik heb vroeger heel veel op youtube inspiratie, maakmethodes gezocht en gevonden. Voor over hoe poppen te maken en met welk materiaal.

10)- Welke materialen zijn het beste voor handpoppen?
Voor het skelet gebruik ik vaak Polyether schuimrubber. Voor de vogel die ik je liet zien heb ik de snavel van siliconen gemaakt, gewoon om uit te proberen of dit snel werkt. Voor de vogel gebruik ik bijvoorbeeld bontstof. Voor de 'huid' is fleece stof echt essentieel. Deze kan goed rekken en het gehele oppervlakte goed bedekken. Je wil zo min mogelijk naden om de illusie van de pop of muppet als karakter of figuur te behouden.

- Jim Henson studio heeft een eigen fleece stof ontworpen, deze is flexibeler en heeft meer pluizen om de naden nog beter te verwerken. Kijk maar een goed naar Kermit de kikker, hij is heel pluizig.

11)- Hoe gaat het met jouw praktijk in COVID-tijd?
Ik woon nu bij mijn ouder, heb geen studio meer maar er is ruimte om te maken. De Boterhammenshow is nu klaar. Met covid is het nu lastig om met veel mensen de serie te maken. In de toekomst zal het verder gaan.

Dwight noemt enkele bekende Nederlandse poppenspelers en makers:
- Evert Josenmanders (poppenmaker/muzikant uit Gouda, maakt vooral karikaturen)
Bekend van 'Wat een poppenkast' SBS6

Zakjes in de handen van de pop om deze met stokken of ijzerstaafjes te bedienen

- Jochem Jalink (Speler, maker en poppenspel coach)
Speelt en maakt o.a. voor de boterhammenshow, Zondag met Lubach
http://www.joggycreations.nl/jogchem.html (kopieer link voor website)

Fred Delfgaauw (Theatermaker, poppenspel en maker)

Max verstappen (Theatermaker, poppenspel en maker)

https://www.ad.nl/show/de-boterhamshow-pret-met-poppen~ae375dd3/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F
(kopieer link voor website)

15 september, Bezoek theater 't kapelletje, poppen theater 't blauwe lichtje

"Een sprookje gebaseerd op het gelijknamige verhaal over de soldaat die niet meer voor de koning mag dienen. Als hij op zijn weg naar huis een blauw lampje moet zoeken voor een niet zo vriendelijke oude dame, vindt hij het lichtje met toverkracht. Als het lichtje brandt komen zijn wensen uit. De soldaat laat de prinses ontvoeren maar de koning komt erachter waar ze is. Een spannend verhaal."

Poppetjes in Lock-down

-tips over hoe hij zijn kennis en kunde van het muppets maken heeft verzameld
(in de leer bij bekende poppenmaker / veel youtube tutorials gekeken / autodidact zijn eigen muppets gemaakt)

-materiaalkennis
(welke stof en schuimrubber het beste te gebruiken / hoe naden weg te werken)

-geïnspireerd door zijn inventiviteit
(de techniek tijdens het maken van de poppen)

-tips over het poppenspel met muppets
(hoe lijkt het alsof de muppet echt spreekt / hoe lijkt het alsof de muppet je echt aankijkt en aanspreekt / de houding en bewegingen van een muppet)

-Informatie over poppen/muppets spelers en makers in Nederland

-Idee ontstaan tijdens interview: een mogelijke samenwerking of educatief gezamenlijk project creëren.

- Wat heb ik aan het interview met Dwight gehad?
- Wat heb ik geleerd?
- Welke inzichten heeft het mij gegeven?

-Waarom naar dit poppen Theater?

Hoe is het als toeschouwer om poppenkast te zien en ervaren? Dit wilde ik ontdekken, dus moest ik opzoek gaan naar een poppentheater, het liefst in Rotterdam. Ik vond 't Kapelletje aan de Van der Sluysstraat (176), een prachtig klein theaterhuis in een historisch pand.

In de maand september van 2021 speelde daar tijdens de Rotterdamse Poppentheaterdagen 't blauwe lichtje. Een kans om als toeschouwer poppenkast te zien.

Tijdens de voorstelling waren er twee kinderen met ouders aanwezig. De Magie van de donkere ruimte, de focus op de poppenkast deed denken aan vroeger. De poppenspeler hield ons bij de les door vaak het eenvoudige interieur mee te nemen in het verhaal. Bijvoorbeeld: Oh, kijk gordijnen, die heb ik nog niet gezien in het bos.

Ik vond het boeiend te zien dat ook* hier de eenvoud, de gedurfde knulligheid van de poppen goed werkte. Het viel mij op dat één van de toeschouwende kinderen het trage tempo niet kon handelen en een storende factor werd tijdens het poppenspel. Het andere kind kon volledig opgaan in de wereld van de poppenkast.

Na de voorstelling mocht ik achter de poppenkast kijken. Daar kreeg ik een kijkje in de keuken van de maker en speler. Poppen theater de Fighter dankt zijn naam aan een sleepboot:
"De Fighter, de historische zeesleper, die is afgemeerd aan de Delfshavense Schiehaven, wordt onderhouden door arbeidsbeperkten en asielzoekers. Sinds 2007 worden er op de Fighter culturele evenementen georganiseerd, waaronder de jaarlijkse opera. De Fighter is aangesloten bij de Nederlandse Vereniging voor Openluchttheaters."

27 november, Bezoek Schouwburg Rotterdam de stille kletsmajoor

Over het interview met Dwight

De stille kletsmajoor geïnspireerd op het boek: De woordfabriek

Theater Groep Winterberg
De stille kletsmajoor in het land van de grote woordfabriek.

Mooi éénmans(vrouw)van Marlyn Coetsier theatershow over woorden eten, liefde, woorden die aankomen of juist niet? Prachtig decor waarin de verhoudingen en differentiatie tussen de grote poppen en kleine poppen goed werkte. Het decor bestond uit werelden opgebouwd uit boeken. Er werd ingezoomd en uitgezoomd, miniwerelden met camera's vergroot. Na de voorstelling sprak ik Marlyn over het decor en de poppen.